گزارش تفصیلی: آذربایجان خود را برای برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری آماده می کند

سه‌شنبه ٣۰ بهمن ۱٣٨۶ - ۱۹ فوريه ۲۰۰٨

روند رو به رشد مرگ و زوال بسیاری از زبانها یونسکو را بر آن داشت تا روز 21 فوریه را بنام روز بین المللی زبان مادری اعلام کند. در سال 1999 سی امین نشست یونسکو که اتفاقا جمهوری اسلامی ایران نیز در آن حضور داشت، برگزار گردید. در این نشست نماینده جمهوری اسلامی بر سندی امضا نهاد که آن سند روز 21 فوریه (دوم اسفندماه) را بعنوان روز بین المللی زبان مادری می شناخت و دولتهای امضا کننده را ملزم می داشت تا نسبت به گرامیداشت این روز اهتمام ورزیده و با در نظر گرفتن امکانات آموزشی و پژوهشی گسترده از مرگ زبانهای مادری انسانها در هرجای این کره خاکی ممانعت بعمل آورند. اما درحالیکه 9 سال از آن تاریخ می گذرد، نه تنها دولت جمهوری اسلامی کوچکترین اقدامی در راستای گرامیداشت این روز انجام نداده است، بلکه با نگاهی امنیتی به مسئله کسانی را که با برگزاری مراسم قصد گرامیداشت آن را داشته اند به پان ترکیسم متهم و به حبسها و شکنجه های طولانی مدت محکوم نموده است. بازداشت فعالان شناخته شده زنجانی سعید و علیرضا متین پور، جلیل غنی لو، لیلا حیدری و بهروز صفری در این راستا قابل ارزیابی است. علاوه بر این افراد تعداد زیادی از فعالان فرهنگی و مدنی آذربایجان به جرم اعتراض به سیاست تبعیض زبانی هم اینک در زندان بسر می برند.

اگرچه آذربایجان در بایکوت شدید خبری رسانه ها و سایت اینترنتی مخالف و موافق حکومت قرار دارد اما با تمامی اوضاع و احوال ظاهرا ملت آذربایجان قصد دارد بهر نحو ممکن اعتراضاتی را به همین مناسبت برگزار نماید. در روزهای اخیر خبرهای بسیاری در این زمینه از سوی منابع آذربایجانی منتشر گردیده است. وبلاگ اورمو نیوز در خبری اعلام نمود که تظاهرات گسترده ای بمناسبت گرامیداشت روز مادری در ارومیه برگزار خواهد گردید. این وبلاگ با انتشار تصویر اعلامیه ای به زبان ترکی که از سوی فعالین آذربایجانی خطاب به مردم ارومیه بود از آنان خواسته است که در عصر روز پنجشنبه دوم اسفند ماه با تجمع در تقاطع عطایی- امام و با حرکت در مسیر خیابان امام در مقابل اداره کل آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی به تحصن اعتراضی بپردازند.

از سوی دیگر اویرنجی نیوز دو نامه سرگشاده از سوی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل را که بمناسبت روز جهانی زبان مادری خطاب به مدیرکل صدا وسیمای استان اردبیل و دبیرکل کمسیون ملی یونسکو در ایران نوشته شده است را منتشر نمود. در این دو نامه این انجمن از بی توجهی صدا و سیما و کمیسیون ملی یونسکو به روز زبان مادری گلایه نموده است. در قسمتی از نامه انجمن به دبیر کمسیون ملی یونسکو چنین آمده است: چرا تاکنون هیچ برنامه ای برای گرامیداشت این روز و حتی اطلاع رسانی عمومی از طریق صدا و سیما که خود را رسانه ملی عنوان نموده در مورد روزجهانی زبان مادری صورت نگرفته است؟

در پایان نامه ی خطاب به کمسیون ملی یونسکو آمده است: چرا کمیسیون ملی یونسکو فقط در جهت ترفیع زبان فارسی تلاش می نماید؟ چرا شورای عالی کمسیون ملی یونسکو جهت درج روز جهانی زبان مادری در تقویم سالیانه و اطلاع رسانی از طریق صدا و سیما نسبت به وجود چنین روزی اقدام نمی نماید؟

همچنین این انجمن خطاب به مدیرکل صدا وسیما نوشته است: صدا وسیمای استانی اردبیل از بدو تاسیس سال 79 تاکنون کدامین برنامه ها را برای حفظ و حراست و ترفیع زبان ترکی آذربایجانی که زبان مادری کودکان اردبیلی است، تهیه و پخش کرده است؟ به جرات می توان گفت صدا و سیمای اردبیل همگام با صدا و سیمای سراسری در صدد محو و نابودی فرهنگ و زبان ترکی آذربایجانی است. اگر این گونه نیست چرا برنامه هایی که روزانه برای کودکان و نوجوانان اردبیل که از ساعت 16 بعد از ظهر و بمدت 45 دقیقه از این شبکه پخش می شود بزبان شیرین فارسی! است؟ آیا زبان مادری کودکان اردبیلی فارسی است؟ چنین برنامه هائی با کدامین اهداف شوم و با استفاده از کدامین بیت المال تهیه و پخش می گردد؟ صدا و سیمای اردبیل برای گرامیداشت 21 فوریه (دوم اسفند) روز جهانی زبان مادری چه برنامه ای تدارک دیده است؟ با توجه به نام گذاری سال 2008 به عنوان سال بین المللی زبانها از سوی یونسکو کدامین برنامه از سوی صدا وسیمای اردبیل برای حفظ و حراست از زبان ترکی آذربایجانی تدارک دیده شده است؟

از سوی دیگر اویرنجی نیوز نوشت که اعلامیه های گسترده ای در سطح شهر تبریز پخش گردیده که از مردم این شهر می خواهد در مراسم روز زبان مادری شرکت کنند. بنا به گزارشهاي رسيده از سطح شهر تبريز دهها هزار اعلاميه در دعوت از مردم تبريز براي شركت در تظاهرات روز جهاني زبان مادری در سطح شهر پخش گرديده است. اين بيانيه ها كه به دو زبان توركي و فارسي تنظيم گرديده از مردم تبريز دعوت نموده روز پنجشنبه مصادف با روز جهاني زبان مادري در بازار قاباغي تجمع نموده و با تظاهرات گسترده به طرف اداره آموزش و پرورش حركت نمايند.

در پی اعلام این خبر اویرنجی نیوز نوشت که نیروی انتظامی در ارومیه تا روز 9 اسفند بحال آماده باش کامل در آمده است. گزارش های موثق از شهر های مختلف حکایت از آن دارد که مقامات سیاسی و امنیتی دستورات ویژه ای را برای نیروی انتظامی، نیروی ضد شورش، نیروی بسیج مقاومت و اداره اطلاعات جهت مقابله با تظاهرات احتمالی مردم آذربایجان در روز ۲ اسفند صادر کرده اند. بنابر این گزارشها شورای تامین استان در ادارات استانداری های آذربایجان شرقی، آذربایجانغربی، اردبیل و زنجان تشکیل یافته و دستور آماده باش کامل برای نیروهای انتظامی و امنیتی از روز ۲۸ بهمن تا ۹ اسفند ماه صادر شده است. همچنین اورمو نیوز گزارش داده است، دست کم چهار فعال ملی گرا در این شهر بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات واقع در شهرچای ارومیه انتقال یافته است. تاکنون از هویت بازداشت شدگان خبری مخابره نگردیده است. در تبریز نیز نیروهای اطلاعاتی تبلیغات گسترده ای را در شبکه استانی سیما به راه انداخته اند. اداره کل اطلاعات استان آذربایجان شرقی با نصب بیلبوردهائی از مردم خواسته است ضمن تماس با شماره 113 هر گونه تحرک فعالان آذربایجانی را گزارش دهند.

از شهر زنجان نیز خبر می رسد که فعالان ملی با توزیع هزارن اعلامیه و سی دی از مردم زنجان خواسته اند که در پارک سبزه میدان زنجان روز زبان مادری را در متانت و آرامش کامل برگزار کنند. اما علیرغم اینها عصر روز جمعه 26 بهمن ماه شهرام اله مرادی مدرس زبان استانبولی حین توزیع اعلامیه هایی بمناسبت روز زبان مادری توسط نیروهای امنیتی دستگیر و به مکان نامعلومی انتقال یافته است. وزارت اطلاعات به خانواده شهرام در مورد هرگونه خبر رسانی هشدار داده است.

خبرنگار ساوالان سسی نیز گزارش نموده است که وزارت اطلاعات با فراخوانی بسیاری از فعالین ملی گرا در شهرهای تبریز، ارومیه، زنجان و اردبیل به ستاد خبری این وزارتخانه در شهرهای مختلف آذربایجان از آنان خواسته است که از هرگونه تجمع بمناسبت روز زبان مادری خودداری کنند.

در بین فعالان جنبش دانشجوئی آذربایجان نیز آمادگی برای برگزاری مراسم روز دوم اسفند فزونی گرفته است. پیش از این اویرنجی ارگان جنبش دانشجوئی آذربایجان در یادداشتی تحلیلی که بزبان ترکی منتشر گردیده، خواست ملت و دانشجویان آذربایجانی مبنی بر برسمیت شناخته شدن زبان تورکی در ایران را برگشت ناپذیر تلقی نموده است. در این یادداشت گفته می شود مسئله زبان برای ملت و روشنفکران آذربایجان مسئله شرف و حیثیت بوده و عزم ملت آذربایجان برای دستیابی به حقوق ملی و مدنی خود جدی تر از تصور شونیسم فارس است. همچنین در این یادداشت از ملت و دانشجویان آذربایجان خواسته شده که با فداکاری تمام بهر نحو ممکن در اعتراضات شرکت نموده و صدای مظلومیت ملت آذربایجان را به گوش جهانیان برسانند. در این یادداشت بر مدنی و صلح آمیز بودن هر نوع تجمع اعتراض آمیزی تاکید شده است.

همچنین بنا به خبر اویرنجی ارگان جنبش دانشجوئی آذربایجان هزاران پوستر تبلیغاتی به همین مناسبت بین دانشجویان تورک در سراسر دانشگاههای کشور بصورت غیر رسمی توزیع گردیده است. همچنین نشریه دانشجوئی اینام در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی بمناسبت روز زبان مادری ویژه نامه ای منتشر نموده است.

خبرنگار اویرنجی نیوز از دانشگا تبریز خبر می دهد که فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تبریز در آستانه روز جهانی زبان مادری و در سالی که از سوی یونسکو به نام سال زبان های مادری نامگذاری شده است با چاپ نشریه های متعدد به استقبال این روز رفتند. از جمله نشریات چاپ شده در آستانه این روز میتوان به "چیلتیک" ویژه نامه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تبریز که حاوی موضوعاتی همچون هویت، زبان مادری، روز جهانی زبان مادری و... است، اشاره نمود. انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز نیز دو نشریه با نام های "سهند" و "سهند آغیرلاما توره نی" به چاپ رساندند. "سهند" حاوی مطالبی از قبیل آتلار سوزو، آذربایجان موسیقی سی، شعر، سوزلوک و بهرنگی نین بالاجا قارا بالیق ناغیلی و ... می باشد. ویژه نامه "سهند آغیرلاما توره نی" به یاد انجمن ادبی سهند و مراسم بزرگداشت روز جهانی زبان مادری شامل مجموعه مقالاتی در خصوص زبان مادری و اهمیت آن در جهان امروز می باشد.

تهیه و تنظیم: احسان تبریزلی فعال دانشجوئی و حقوق بشر در آذربایجان

http://www.oyrenci.com/News.aspx?newsId=1633