مراجعه آداپ به سازمان های بین المللی برای نجات دریاچه اورمیه، آذربایجان، ایران

پنج‌شنبه  ۲۴ شهريور ۱٣۹۰ -  ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۱

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران برای جلوگیری از فاجعه زیست محیطی‌ در ایران و حمایت از تظاهرات و گردهمایی‌هایی که جهت حمایت و جلب توجه به وضعیت دریاچه اورمیه در استان‌های آذربایجان انجام میگردد به جامعه بین المللی متوسل ميشود.

در سه هفته گذشته، خشونت ‌ نیرو‌های امنیتی و پلیس باعث زخمی شدن و دستگیری هزاران نفر و همچنین کشته شدن حد اقل ۴ نفر شده است. در بسیاری از موارد حتي خانواده‌های دستگیر شده‌ها نيز اطلاعی از وضعیت آنها ندارند.

آداپ به جامعه بین الملل شامل سازمان ملل و نهاد‌های وابسته آن توصیه می‌کند که اقداماتي را در جهت کمک به جلوگیری از نابود شدن دریاچه اورمیه، اعطاي نقش موثر به نمایندگان منطقه در مجلس ایران در اتخاذ تصمیمات دولت ایران انجام دهد. آداپ از دولت ايران می خواهد اعمال خشونت را متوقف کرده و به گفتگو‌های مسالمت آمیز برای حل بحران دریاچه اورمیه بپردازد.

متن کامل:

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان در ایران (آداپ)، برای جلوگیری از فاجعه زیست محیطی‌ و حمایت از تظاهرات و گردهمایی برای جلب نظر به بحران از بین رفتن دریاچه اورمیه واقع در منطقه آذربایجان، از سازمان های بین المللی درخواست کمک می‌کند. نابودی دریاچه اورمیه بر زندگي ۱۳ میلیون نفر از ساکنان منطقه و همچنين اهالی کشورهاي آذربایجان، ترکیه، عراق و ارمنستان اثر خواهد کرد. طبق نظر پروفسور اسماعیل کهرم، استاد محیط زیست در دانشگاه تهران، نابودی دریاچه اورمیه باعث نابودی کامل ۶ تا ۸ شهر و پوشیده شدن آنها با لایه‌ای از نمک خواهد بود.

در طول سه هفته گذشته انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان در ایران (آداپ ) فعالانه تظاهرات مسالمت آمیز برای دریاچه اورمیه را که در خطر نابودی قرار دارد و همچنین عکس العمل تند و دستگیریها توسط دولت ایران را نظاره می‌کند.

دریاچه ارومیه، يک دریاچه نمک باستانی است که در حد فاصل استان های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار داشته و عمدتا مسکن مردم آذربایجانی- ترک و يکي از بزرگترین دریاچه های نمک در جهان ميباشد. در سال‌های اخیر دولت ایران سد هائي بر روی بیش از ۲۰ رودخانه که دریاچه را تغذیه میکنند ساخته و عمق دریاچه هفت متر کاهش پیدا کرده است. کارشناسان میگویند که سد سازی، همراه با آسیب محیط زیستی ناشي از ساخت پل برروي درياچه براي ارتباط شهرهای اورمیه و تبریز، باعث کاهش جریان آب به داخل و درون دریاچه ارومیه شده و سبب خشکي ۶۰٪ از دریاچه گردیده است. بنا به گفته یونسکو، دریاچه ارومیه ذخیره بایوفسر است و برای کشاورزی، کسب و کار و صنعت، فعالیت‌های تفریحی و گردشگری، برداشت آرتیما، استخراج نمک و شکار بسیار مهم است. لایحه اخیر در مجلس ایران برای تخصیص بودجه براي انتقال آب به دریاچه ارومیه، رد شده است.

دور اول دستگیری های جمعی اخیر در ۲۴ اوت، در جريان مهمانی خصوصی افطار در تبریز رخ داده است. بیش از سی روزنامه نگار ، دانشجو، و شاعر آذربایجانی که در یک مکان خصوصی جمع شده بودند به دلیل ترس دولت از تظاهرات احتمالی در مورد دریاچه اورمیه دستگیر شدند. نه پلیس و نه دولت مرکزی، اطلاعاتي از اتهامات و شرایط بازداشت شدگان ارائه نداده است.

در سرکوبي مشابه در شهر تبریز و حین مسابقه ای در استادیوم فوتبال در تاریخ ۲۵ اوت، ۳۰ آذربایجانی به خاطر سر دادن شعار "دریاچه ارومیه در حال مرگ است، مجلس به اجراي حکم اعدام آن دستور میدهد" دستگیر شدند. دو روز بعد هنگامی که هزاران تن از فعالان برای نجات دریاچه در ارومیه و تبریز جمع شده بودند، پلیس با استفاده از گاز اشک آور، گلوله‌های لاستیکی و باتوم به مقابله با آنها پرداخت به این امید که با اعمال خشونت باعث متفرق کردن تظاهرات مسالمت آمیز آنها شود. گزارشات رسیده به آداپ نشان داد که تعداد زیادی مجروح و ۳ نفر در درگیری با پلیس ضد شورش کشته شدند و نگران کننده اينکه بسیاری از تظاهرکنندگان در حالی که برای معالجه صدمات ناشی از خشونت پلیس دربیمارستان ها تحت درمان بودند نيز دستگیر شدند. عليرغم افزايش خشونت پليس اقدامات فعالان ادامه يافته است.

در ۳سپتامبر، آداپ گزارش داد که در جریان تظاهرات بسیاری زخمی و یک نفر نيز توسط نیرو‌های ایرانی‌ کشته شده است. اين بار نيز پلیس ایران به قصد کشت از گلوله های لاستیکی و فلزی، گاز اشک آور و باتوم برای پایان دادن به تظاهرات مسالمت آمیز استفاده کرده است . جسد معترض کشته شده بلافاصله توسط نیروهای پلیس که کنترل ساختمان‌های دولتی مهم مانند دفتر استاندار آذربایجان غربی و ایستگاه تلویزیونی اورمیه را بر عهده دارند از محل حادثه دور شده است. هزاران نفر در تظاهرات ۳ سپتامبر دستگیر شدند.

در ۹ سپتامبر یک تیم آذربایجانی، برنده يک مسابقه فوتبال در ورزشگاه آزادی تهران شد. پس از پایان بازی، طرفداران تيم آذربایجانی در ورزشگاه و همچنین ده ها هزار نفر از آذربایجانی ها در شهرهای تبریز ،خوی و سلماس به خیابان‌ها ریختند و شعارهایی به زبان ترکی در مورد حفاظت از دریاچه ارومیه و حقوق زبان مادری خود سر دادند. در جریان این حادثه پلیس ضد شورش ایران که با شلیک گلوله های لاستیکی و فلزی و با استفاده از باتوم به تظاهر کنندگان حمله کرده بود حدود ۲۰ نفر را زخمی و بیش از ۳۰۰ نفر از معترضان را دستگیر کرد. یک روز پس از آن، با وجود حضور سنگین پلیس ضد شورش ایران، تظاهر کنندگان با حضور در محلات مرکزی شهرستانهای آذربایجان، سولدوز (نقده)، ارومیه، اردبیل، تبریز، مرند و قوشاچای (میاندوآب) اعتراض خود را نشان دادند که در جریان آن صدها معترض توسط نیروهای امنیتی ایران بازداشت شده اند. تنش بین غیر نظامیان و نیروهای پلیس همچنان باقی مانده است.

در پرتو اثرات ویران کننده‌ای که کوچک شدن دریای آرال تا به حال درمنطقه خود و جمعیت آن منطقه به جا گذاشته است، آداپ خواستار اقدام برای طرح مسائل متعددي است که در خصوص وضعيت رو به وخامت دریاچه ارومیه موجود است. ما همچنین خواستار حمایت جامعه بین المللی از افرادی هستيم که برای حفاظت از محیط زیست خود و دسترسی به آب تلاش ميکنند.

توصیه

وجود دریاچه پر آب اورمیه امري حياتي برای بقای کسانی است که در کنار آن زندگی‌ می‌کند. نابودی دریاچه اورمیه بر زندگي ۱۳ میلیون نفر از ساکنان منطقه و همچنين کشورهاي آذربایجان، ترکیه، عراق و ارمنستان تاثير ميگذارد.

با توجه به دامنه بین المللی این بحران، آداپ از سازمان‌های بین المللی از جمله سازمان ملل متحد، یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد )، ویونپ (برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد) خواستار مداخله و راهنمائي است. ما معتقديم که جامعه بین المللی و سازمان هایی مانند سازمان ملل متحد ضرورت دارد که در کنار ساکنان محلی بایستند و برای کمک به حفاظت از حقوق اولیه‌ آزادی بیان، تجمع و اعتراض مسالمت آمیز همراه با حق آنها براي دسترسی به آب - منبع اساسي براي ادامه حيات- آنها را همراهي کنند.

آداپ امیدوار است که کشورهای همسایه که تحت تاثیر وضعیت دریاچه اورمیه ميباشند نیز به فراخوان برای اقدام عملي و پیدا کردن راهکارها بیوندند.

آداپ قویاً توصیه می کند که در فرایند تصمیم گیری درمجلس ایران، اعضای آذربایجانی آن خواستهاي مردمي را که تحت تاثیر وضعيت درياچه اروميه قرار دارند نمايندگي کنند.

در نهایت، آداپ از دولت ايران ميخواهد که استفاده از نیروی پلیس را متوقف کرده و و مذاکرات مسالمت آمیز را برای کمک به حل مناقشه بر سر دریاچه ارومیه ترتيب دهد.

آداپ با جدیت به کار نظارت و گزارش در مورد وضعیت دریاچه اورمیه در ایران و مراجعه به جامعه بین المللی براي درخواست رسیدگی برای کمک در حل این تنش اجتماعی و زیست محیطی را ژیگیری می کند. آداپ همچنين به حمایت از کسانی که به مبارزه برای امنیت اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی می‌ پردازند ادامه خواهد داد.

آداپ یک گروه حقوق بشر است که اطلاعات را ازآذربایجانی های ایران در سراسر جهان، از جمله داخل ایران جمع آوری می‌کند.

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ)

فاخته لونا زمانی

مدیر اجرایی

ونکوور، کانادا

برای اطلاعات بیشتر، لطفا تماس بگیرید

T: +1-604-349-2727 (GMT – 8)

E: info.adapp@gmail.com