سازمان عفو بین الملل ادامه بازداشت ها در آذربایجان را محکوم کرد

آخرین گزارش از وضعیت زندانیان سیاسی آذربایجان

احسان تبریزلی

سازمان عفو بین الملل در بیانیه های جداگانه ای نسبت به ادامه بازداشت، شنکجه و آزار و اذیت زندانیان ملی گرا و سیاسی آذربایجان هشدار داد. سازمان عفو بین الملل با صدور دو بیانیه جداگانه ادامه بازداشت سعید و علیرضا متین پور و همچنین بهروز صفری و لیلا حیدری را محکوم نمود.

در گزارش سازمان عفو بین الملل به شماره MDE ۱٣/۰۱۹/۲۰۰٨ که در تاریخ سی ام ژانویه انتشار یافت، آمده است: سعید متین پور در تاریخ ۲۵ می سال ۲۰۰۷ میلادی در شهر زنجان دستگیر شده و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل گردید. مامورین ایرانی ایشان را تحت شکنجه وادار کرده ا ند تا به اقرار ویدویی تن دهد. در تاریخ ۲٨ آگوست همین سال، برادر ایشان، علیرضا متین پور نیز توسط وزازت اطلاعات دستگیر و به زندان اوین منتقل گردید و تحت شکنجه قرار گرفت. تاکنون هیج نوع جرمی رسما بر علیه این دو برادر اعلام نشده و آنها رسما محکومیتی نداشته اند. خانم عطیه طاهری، همسر سعید متین پور بعد از دیدار با ایشان در تاریخ ۱۷ دسامبر، وضعیت سلامتی سعید را بسیار وخیم گزارش کرده و اعلام نمود که سعید به شدت وزن کم کرده و دچار ریزش مو شده است. قرار وثیقه تعیین شده برای ایشان حدود ۵۴۰ هزار دلار آمریکاست که خانواده ایشان قادر به تامین این مبلغ برای آزادی ایشان نمیباشند. سازمان عفو بین الملل اعتقاد دارد که سعید و علیرضا زندانین وجدان میباشند که به خاطر فعالیتهای صلح آمیز خود به نمایندگی از مردم آذربایجان دستگیر و شکنجه شده اند.

در گزارش دیگر این سازمان به شماره MDE ۱٣/۰۱۵/۲۰۰٨ که در تاریخ ۲۵ ژانویه انتشار یافت نیز آمده است: بهروز صفری از آذربایجان ایران که برای دستیابی آذربایجانی های ایران به حقوق زبانی خود تلاش میکند، بدون ارتکاب به جرم و بدون محاکمه از ماه ژوئن ۲۰۰۷ در بازداشت به سر میبرد. همسر ایشان خانم لیلا حیدری نیز از تاریخ ۲٨ آگوست ۲۰۰۷ دستگیر شده است. هر دو در حال حاضر در زندان اوین واقع در تهران به سر میبرند. هیچکدام از این زوج حق دسترسی به وکیل را نداشته اند. بهروز صفری اندکی بعد از تظاهرات مردم آذربایجان در اعتراض به کاریکاتور توهین آمیز در روزنامه دولتی ایران دستگیر شد و تا ۴ دسامبر در زندان زنجان نگهداری میشد که بعدا به زندان اوین منتقل گردید. خانم لیلا حیدری به کار فروش کتاب، موزیک و دیگر محصولات فرهنگی آذربایجانی مشغول بوده است ولی محل کار ایشان در سال ۲۰۰۶ پلمپ شد و از ادامه کار منع گردید. در تاریخ ۲٨ آگوست جهت دیدار همسرش به محل بازداشتگاه وزارت اطلاعات که همسرش در آن نگهداری میشد احضار گردید ولی بعد از مراجعت به آنجا ایشان نیز دستگیر گردید. ایشان نیز در تاریخ ۴ دسامبر به زندان اوین منتقل گردیدند. خانواده این زوج زندانی در تاریخ ٣۱ دسامبر توانستند با ایشان ملاقات کنند و گزارش کردند که هر دو جهت گرفتن اقرار تحت شکنجه قرار گرفته اند. به وضوح خانم لیلا حیدری از وضعیت بد سلامتی در رنج بوده است ولی کمک چندانی جهت بهبود سلامت ایشان به عمل نیامده است. ایشان دارای ناراحتی قلبی میباشند و مسولین پزشکی زندان تایید کرده اند که ایشان نیاز مبرم به مداوا در خارج از زندان دارند.

خاطر نشان می شود هم اینک دهها زندانی سیاسی و ملی گرای آذربایجان جهت برچیده شدن تبعیضات زبانی در آذربایجان جنوبی مبارزه می کنند. عباس لسانی فعال شناخته شده اردبیلی در زندان اهر، هادی حمیدی شفیق فعال دانشجوئی آذربایجان در زندان ارومیه، شیرزاد حاجی لو فعال دانشجوئی آذربایجان در زندان خوی، مهدی نوری فعال دانشجوئی آذربایجان در زندان تبریز، علی حاج محمدی فعال فرهنگی در زندان نقده، محسن حسین زاده (دمیرچی) و طیب ابراهیم زاده فعال سیاسی در زندان ماکو، منصور جدی فعال سیاسی فرهنگی در زندان اردبیل، سعید و علیرضا متین پور (دو برادر)، بهروز صفری و لیلا حیدری (زوج)، جلیل غنی لو فعالان زنجانی در زندان اوین تحت شدیدترین شکنجه ها و آزار و اذیتهای جسمی و روحی قرار دارند.

همچنین به احتمال زیاد علی عباسی در زندان اردبیل٬ رضا پاشایی در زندان نقده یا اورمیه٬ حسین فروهیده و ایرج ناجی در زندان خوی یا اورمیه (متهم به جاسوسی هستند - فعال شناخته شده نیستند) هنوز در زندان باشند. فشار روزافزون وزارت اطلاعات به خانواده های زندانیان سیاسی مبنی بر رسانه ای نکردن بازداشت ها و تهدید خانواده ها مانع از خبررسانی کامل در این زمینه شده است
بدیهی است بازداشت ها محدود به آذربایجانی ها نبوده و دهها تورکمن نیز در بندر ترکمن در پی کشته شدن ماهی گیر جوان حسام الدین خدیور دستگیر شده اند. در گزارش سازمان عفو بین الملل در همین رابطه آمده است: دو مرد بنام های جمشید آرازپور و حاجی آمان خدیور در هفته اول ژانویه در حین یا بعد از کشته شدن یک مرد ماهیگیر جوان ترکمن توسط نیروهای امنیتی ایران، دستگیر شدند. ایندو احتمالا در بازداشت گاه نیروهای وزارت اطلاعات ایران در شهر گرگان نگهداری میشوند و بیم این میرود که تحت شکنجه باشند.

روز ۲٨ دسامبر، مرد ۱٨ ساله ماهیگیر ترکمنی بنام حسام الدین خدیور توسط نیروهای امنیتی ایرانی به قتل رسید. ایشان بدون مجوز در حال ماهیگیری در دریای خزر در سواحل بندر ترکمن بوده است. ٣ مرد دیگر نیز که در حال ماهیگیری غیرمجاز بودند دستگیر شدند.

حاجی عمان خدیور، برادر بزرگ مرد مقتول در مراسم عزاداری برادرش دستگیر گردید ولی مکان بازداشت جمشید آرازپور معلوم نیست. ایندو مرد دستگیر شده و نیز دیگر افراد بازداشت شده گفته اند که در حین انتقال با مینی بوس از بندر ترکمن به زندان گرگان توسط سه افسر امنیتی تحت شکنجه قرار گرفته اند. زندان بویه در گرگان برای حجم زیاد زندانیان بازداشت شده در بندر ترکمن بسیار کوچک بوده و زندانیان را قبل از انتقال به سلولهای مربوطه به مدت زمان طولانی در هوای سرد نگهداری کرده اند.

روز ٣۰ دسامبر مردم روستاهای ماهیگیری ترکمنی شامل “چاپاقلی” و “خوجا نفس” به سمت پایگاه نظامی نزدیک چاپاقلی حرکت کرده تا اطلاعاتی در مرد بانیان این جنایت بگیرند و علیه آن تظاهرات کنند. تظاهرات ادامه پیدا کرده تا اینکه تظاهر کنندگان شیشه های پاسگاه را در هم شکسته و ماشینهای دولتی را در بندر ترکمن به آتش کشیدند. تظاهرات تا روز ۶ ژانویه ادامه پیدا کرده تا اینکه نیروهای سرکوبگر رژیم وارد بندر ترکمن شدند.

تعداد زیادی از تظاهر کنندگان مرد ضرب و شتم قرار گرفته و ۲۰۰ الی ٣۰۰ نفر در روستاهای اطراف شامل حداقل دو نفر از “گومش دپه”، ۲۰ نفر از چپاقلی و ۷۵ نفر از بندر ترکمن دستگیر شدند. حتی خانواده های بازداشت شدگان از محل بازداشت و نگهداری عزیزان خود بیخبرند.

خاطر نشان می شود سازمان دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان(آداپ) نقش ویژه ای در صدور این بیانیه ها ایفا نموده است.