آموزش زبان مادری همواره یکی از خواستهای اقلیتهای ملی در ایران بوده است ، فعالان آذربایجانی نیز در مناطق ترک نشین همواره یکی از خواستهای خود را آموزش زبان ترکی آذربایجانی در مدارس و دانشگاههای آن منطقه عنوان داشته اند ،
دولت ایران ضمن بی اعتنایی به درخواست این فعالان مدنی استفاده از زبان و فرهنگ بومی و تدریس آن را با ممنوعیت و محدودیت روبه رو ساخته است و تنی از این فعالان نیز مدتی را بازداشت و در زندان به سر برده اند و کماکان این رویه ادامه دارد.
در ماههای اخیر و با گسترده تر شدن فعالبت فعالان زبان مادری در آذربایجان جهت تدریس زبان ترکی آذربایجانی استاندار آذربايجان شرقي اعلام کرد که"محدوديتي در ايجاد دانشكده زبان و ادبيات تركي در تبريز نداريم"وی افزود "اگر بحث راهاندازي دانشكده زبان و ادبيات تركي در طی سفر استانی اخیر محمود احمدی نژاد مطرح ميشد به حتم مورد بررسي قرار ميگرفت"این در حالی است که چندی پیش نیز محمدرضا میرتاج الدینی نماینده مردم تبریز در مجلس اعلام نموده بود که"با تدریس زبان تركی در دانشگاهها مخالفتی وجود ندارد وتـدریـس زبـان و ادبیـات تـركـی در دانشگاهها هم اكنون آزاد است و حتی در دانشگاه تبریز گروه زبان و ادبیات تركی نیز تاسیس شده است".
در حالی مدعیات فوق از سوی این مسئولین اعلام می گردد که گروه زبان و ادبیات ترکی در دانشگاه تبریز وجود خارجی ندارد و سازمانهای غیر دولتی همچون "خانه فرزندان آذربایجان" و"بیلیم یولو" به دلیل ایجاد کلاسهای زبان وادبیات ترکی مورد فشار قرار گرفته و مجوز آنان باطل و اعضایشان دستگیر می شوند . این برخوردها نص اصل 15 قانون اساسی ایران در خصوص زبان مادری و همچنین هزاران طومار و درخواستی است که از طرف آذربایجانیها خطاب به رهبر و روسای جمهور ارسال شده است اما تا کنون ترکهای ایران با جمعیتی بالغ بر 27 میلیون نفر از حق آموزش و تحصیل به زبان مادری همچون سایر قومیتها یا اقلیتهای ملی در ایران محروم مانده اند.
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران